Cấu Tạo Của Áo Dài Việt Nam: Nét Đẹp Văn Hóa Phụ Nữ Việt
Áo dài là quốc phục truyền thống của nước ta. Nó là biểu tượng văn hóa đại diện cho đất nước và dân tộc Việt Nam từ bao đời nay. Hình ảnh chiếc áo dài không chỉ tôn lên vẻ đẹp thướt tha, duyên dáng, làm nổi bật vóc dáng thướt tha, thuần khiết của người con gái Việt Nam. Nhưng nó cũng mang lại cảm giác tự hào, tự tôn dân tộc.
Cấu tạo cơ bản của chiếc áo dài bao gồm mấy phần? Gồm những bộ phận nào?
Mặc áo dài vào những dịp nào?
Áo dài thường được người ta mặc ở những sự kiện trang trọng, đòi hỏi yếu tố trau chuốt. Áo dài hiện nay còn là một phần của đồng phục nữ sinh cấp 3, đại học, đồng phục nữ giáo viên, v.v. Ngoài ra, nó còn được phụ nữ mặc vào các dịp lễ hội và trong các nghi lễ ngoại giao quan trọng.
Mỗi khi có các cuộc thi sắc đẹp, áo dài luôn được lựa chọn là quốc phục được mang lên sàn thi và trình diễn, sánh vai cùng quốc phục của các quốc gia trên sàn diễn quốc tế. Áo dài trông quen quen, nhưng bạn có biết cấu tạo của áo dài ? Bài viết này sẽ phân tích và chia sẻ thông tin cùng bạn. Đừng bỏ lỡ nó.
Sự khác biệt về cấu tạo áo dài qua từng thời kỳ lịch sử dân tộc
Không ai có thể khẳng định và dự đoán một cách chắc chắn về thời điểm chiếc áo dài Việt Nam lần đầu tiên xuất hiện. Theo chiều dài của lịch sử dân tộc, hình ảnh chiếc áo dài cũng thay đổi để thích ứng với thời đại và trở nên duyên dáng hơn.
Cấu tạo áo dài thế kỷ 17
Cùng xem những hình ảnh tư liệu, chiếc áo dài đầu tiên ra đời vào thế kỷ 17, khoảng năm 1744. Khi đó, chiếc áo dài vẫn giữ cấu tạo cơ bản. Nó được gọi là áo chinh phục.
Chiếc áo đơn giản bao gồm một chiếc áo sơ mi vải lanh với bốn vạt áo. Bên ngoài được bao phủ bởi một lớp yếm. Kết hợp với áo dài là váy đen. Đi kèm với một vành đai. Kiểu dáng của nó khá giống với áo tứ thân đặc trưng của người miền Bắc thời bấy giờ.
Lúc bấy giờ, Nguyễn Phúc Khoát lên ngôi, cai trị phương Nam. Miền Bắc do Chúa Trịnh cai trị. Để phân biệt giữa người Bắc và người Nam, vua Nguyễn Phúc Khoát đã ra lệnh cho tất cả những người hầu cận của mình mặc quần tây dưới áo lụa. Có sự kết hợp giữa trang phục Hán và Chăm. Theo tìm hiểu của dân thể hình, đây là hình ảnh đầu tiên của chiếc áo dài ngày nay.
Cấu tạo của áo dài tứ thân
Chiếc áo này hiện đã trở thành hiện vật được trưng bày tại một số bảo tàng trên cả nước. Nhằm tạo sự thoải mái trong sinh hoạt và lao động sản xuất của chị em. Chiếc áo ban đầu đã được cải tiến. May rời 2 vạt trước để buộc lại. 2 vạt áo được khâu lại với nhau tạo thành ve áo. Những chiếc áo này chủ yếu sử dụng chất liệu linen tối màu khá mát mẻ, thấm hút tốt, dễ sử dụng phù hợp với nhiều lứa tuổi người mặc.
Cấu tạo áo dài ngũ thân
Đến đời vua Gia Long, áo tứ thân được lấy làm cơ bản. Những chiếc áo năm thân dần hiện ra. Nó được may với một vạt nhỏ để tượng trưng cho địa vị và đẳng cấp của người mặc trong xã hội thời bấy giờ.
Quan lại, quý tộc sẽ mặc áo ngũ thân để phân biệt với dân thường mặc áo tứ thân.
Áo ngũ thân vẫn giữ bốn tà may hai tà trước và hai tà như áo dài hiện đại ngày nay. Tuy nhiên, ở viền trước được may thêm một ve áo. Như một lớp lót kín đáo. Đây là vòng 5. Số 5 trong tiếng Trung đọc là five. Do đó, kiểu áo này được gọi là áo năm thân.
Kiểu áo này được may với cổ áo bẻ rộng. Mọi người vẫn yêu thích nó và mặc nó cho đến đầu thế kỷ 20.
Cấu tạo áo dài Lemur
Năm 1939, nữ họa sĩ Cát Tường đã biến áo ngũ thân thành áo dài Lemur. Lemur là tên tiếng Pháp của nó.
Chiếc áo bây giờ được chuyển đổi thành chỉ có 2 vạt trước và sau. Vạt trước dài chạm đất. Không còn cấu tạo áo rộng thùng thình mà thay vào đó là phom áo được may vừa vặn với những đường cong của cơ thể. Tay áo nhỏ, thẳng, có viền. Vượt khuy khuy hai bên sườn làm tôn lên đường cong mảnh mai của mỗi người phụ nữ. Tuy nhiên, kiểu áo này cho đến năm 1943 thì rất nhanh chóng bị lãng quên sau đó.
Áo dài Lê Phổ
Tương tự như thời hoàng kim của áo dài Lemur. Nữ họa sĩ Lê Phổ kết hợp hình ảnh áo tứ thân, biến tấu mẫu áo dài Lemur. Từ đó tạo nên áo dài Lê Phổ.
Cô đã thay đổi kích thước của chiếc áo dài để nó có thể vừa vặn với cơ thể của người phụ nữ. Nâng vai. Kéo dài đường viền chạm sàn để gợi cảm, tinh tế, cuốn hút và đặc biệt hơn.
Người nghệ sĩ đã thay thế toàn bộ những đường nét được cho là ảnh hưởng phong cách phương Tây bằng những chi tiết cách điệu của chiếc áo tứ thân thuần Việt. Những chiếc áo sơ mi này ngay lập tức được phụ nữ yêu thích và trở nên nổi tiếng.
Cấu Tạo Áo Dài Raglan
Áo dài Raglan hay còn gọi là áo dài Giác – Lãng. Đây là mẫu áo sơ mi xuất hiện từ những năm 1960 do nhà may Dũng ở Đa Kao, Sài Gòn sáng tạo.
Có lẽ điểm khác biệt lớn nhất góp phần tạo nên thương hiệu áo dài Raglan chính là họa tiết ôm sát hoàn toàn các đường nét trên cơ thể. Nối chéo tay cổ một góc 45 độ giúp người mặc luôn có thể cử động linh hoạt và dễ dàng hơn. Đặc biệt, hai cánh tà được nối với nhau bằng một hàng nút. Đây được coi là một bước cải tiến mới và góp phần hình thành chính kiểu dáng áo dài truyền thống của nước ta trong tương lai.
Cấu tạo của áo dài truyền thống
Trải qua nhiều giai đoạn, nhiều thời kỳ biến hóa, cải tiến chất liệu, kiểu dáng, tà áo dài Việt Nam đã tìm được “chân ái” cho mình. Áo dài cũng được biến tấu theo nhiều cách khác nhau để đáp ứng mục đích, thị hiếu của người sử dụng trong từng thời kỳ, từng thời kỳ nhất định. Điển hình như áo dài học sinh, áo dài cưới, áo dài tết…
Trang phục truyền thống của Việt Nam đã được định hình và cố định từ năm 1970 và duy trì những truyền thống cơ bản này cho đến ngày nay.
Với xu thế con người luôn phải sống, học tập và làm việc. Hoa văn áo dài truyền thống đã được các nhà thiết kế và nhà may cách điệu, tối giản về phom dáng. Cụ thể, đường gấu được cắt ngắn hơn để dễ cử động nhưng vẫn giữ độ dài tối thiểu đến mắt cá chân để tạo cảm giác uyển chuyển, duyên dáng và dịu dàng cho người con gái Việt khi khoác trên mình chiếc áo quốc phục, quốc hồn quốc túy.
Ngoài ra, một số mẫu áo dài sẽ được chỉnh sửa ở phần cổ áo và tay áo nhằm mang lại nhiều sự lựa chọn và gu thẩm mỹ cho người sử dụng.
Cũng chính nhờ sự cách điệu và thay đổi xu hướng này mà ngày càng nhiều phụ nữ ưa chuộng, lựa chọn sử dụng và mặc áo dài trong những trường hợp cần thiết hơn, kể cả trong cuộc sống hàng ngày.
Tuy nhiên, có thể nói dù ở thời kỳ nào thì cấu tạo của áo dài vẫn luôn trung thành với một số bộ phận cơ bản. Vậy cấu tạo chính của một chiếc áo dài bao gồm mấy phần?
Cấu tạo áo dài đầy đủ và chi tiết nhất
Một chiếc áo dài Việt Nam dù cách tân hay cải tiến đến đâu thì luôn bao gồm những bộ phận sau:
- Vòng cổ
- áo sơ mi
- Tay áo
- Quần mặc với áo dài, hiện nay một số mẫu thay bằng quần âu hoặc váy mặc với áo dài
Cổ dài
Cổ áo dài thường có chiều cao trung bình từ 4 đến 5 cm được cắt hình chữ V.
Thiết kế này tôn vinh “vòng ba cổ cao” huyền thoại của phụ nữ Việt Nam. Đồng thời tôn lên vẻ sang trọng cho bất cứ ai mặc nó. Hiện nay, có rất nhiều kiểu dáng cổ áo mà người mặc có thể lựa chọn như: cổ tròn, truyền thống, cổ truyền thống xẻ tà cao để không gây cảm giác bí bách, nóng bức,…
Thân áo dài
Thân áo được thợ may đo vừa vặn với cơ thể. Đặc biệt là kích thước được làm chi tiết tỉ mỉ và khéo léo. Vì vậy người mặc khi mặc áo dài phải tôn lên được hết những đường nét hoàn hảo trên cơ thể. Đồng thời khéo léo che đi khuyết điểm hình thể. Giúp người mặc cảm thấy thoải mái và tự tin hơn bao giờ hết.
Hai bên hông áo thường có hàng cúc nhỏ, hầu hết là cúc áo. Buộc từ cổ, qua vai, xuống thắt lưng.
Phần tà áo được may dài đến đầu gối để khi người mặc di chuyển, tà áo dài tung bay trong gió. Trong thơ ca, hình ảnh tà áo dài nữ sinh bồng bềnh luôn là nguồn cảm hứng sáng tác tôn vinh vẻ đẹp duyên dáng của người phụ nữ Việt Nam.
Tay áo dài
Có nhiều kiểu may áo dài: tay dài, tay lỡ, tay ngắn, tay loe, tay phồng…
Tay áo được tính từ vai trở xuống, đường may chắc chắn. Vải áo dài luôn là vải mỏng. Nhờ vậy, trang phục dù bó sát vào tay vẫn đảm bảo sự linh hoạt trong từng cử động của người mặc.
Tay áo dài truyền thống được may đến xương cổ tay để tạo sự kín đáo. Ngày nay có rất nhiều mẫu tay áo với độ dài ngắn khác nhau. Vẫn giữ nguyên nét quyến rũ nhưng cũng chú trọng hơn đến sự thoải mái trong vận động của người mặc.
Quần mặc với áo dài
Chất liệu của áo dài thường là vải lụa hoặc vải lụa bóng. Màu chủ đạo là trắng hoặc đen. Vì chúng là những màu trung tính. Dễ dàng kết hợp với các màu sắc và loại vải khác nhau.
Một số chị em có thói quen chọn màu quần cùng tông với màu áo dài để tạo nên vẻ đẹp tổng thể hài hòa và cân đối nhất.
Tuy nhiên, khi chọn vải may áo dài có nhiều hoa văn hay màu sắc sặc sỡ thì khi chọn may áo dài, nên tối giản các họa tiết hết mức có thể, tránh gây thừa thãi. Chiếc áo dài đẹp nhất là chiếc áo dài đơn giản nhất, phù hợp nhất và tôn lên những đường nét đẹp nhất trên cơ thể người phụ nữ.
Trang phục áo dài chủ yếu được may theo dáng ống rộng, thiết kế đứng, kết hợp với phần eo vừa vặn tạo vẻ gợi cảm, quyến rũ.
Ngày nay, quần mặc với áo dài đã được biến tấu. Đó có thể là quần jeans, legging hay quần lót, váy xòe…
Lời kết
Bài viết trên chúng tôi vừa giới thiệu chi tiết cấu tạo áo dài theo từng thời kỳ, từng thời kỳ cụ thể. Áo dài Việt Nam ngày nay vẫn không ngừng phát triển và cải tiến để phù hợp với gu thẩm mỹ của thời đại và thị hiếu của người mặc. Tuy nhiên, nhìn chung, cấu tạo của chiếc áo dài truyền thống vẫn trung thành với cấu tạo và bao gồm đầy đủ các bộ phận mà chúng tôi vừa nêu ở trên.
Áo dài là di sản văn hóa phi vật thể quý giá của dân tộc. Đó là trang phục dân tộc. Đó là niềm kiêu hãnh, tự hào của dân tộc mà bất kỳ ai cũng cảm thấy vinh dự khi có cơ hội được mặc trong những dịp quan trọng.
Hình ảnh tà áo dài đã đi sâu vào âm nhạc, hội họa, thơ ca và đời thường. Nó không chỉ đơn thuần là trang phục mà đã được nâng tầm trở thành bản sắc văn hóa, biểu tượng cho vẻ đẹp của người phụ nữ Việt Nam.